เครือข่ายออปติกแบบพาสซีฟ (PON) เป็นเทคโนโลยีโทรคมนาคมแบบไฟเบอร์ออปติกสำหรับการเข้าถึงเครือข่ายบรอดแบนด์ไปยังลูกค้าปลายทาง สถาปัตยกรรมใช้โทโพโลยีแบบจุดต่อหลายจุดซึ่งใยแก้วนำแสงเส้นเดียวให้บริการปลายทางหลายจุดโดยใช้ตัวแยกไฟเบอร์ออปติกที่ไม่ได้จ่ายไฟ (พาสซีฟ) เพื่อแบ่งแบนด์วิดท์ไฟเบอร์ระหว่างจุดสิ้นสุด เครือข่ายออปติกแบบพาสซีฟมักถูกเรียกว่าเป็นไมล์สุดท้ายระหว่างผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต (ISP) และลูกค้า

ในเครือข่าย PON อุปกรณ์ที่เรียกว่า optical line terminal (OLT) จะอยู่ที่ส่วนหัวของเครือข่าย สายเคเบิลใยแก้วนำแสงเส้นเดียววิ่งจาก OLT ไปยังตัวแยกลำแสงแบบออปติคัลแบบไม่ใช้ไฟฟ้า (แบบพาสซีฟ) ซึ่งจะคูณสัญญาณและส่งต่อไปยังเทอร์มินัลเครือข่ายแบบออปติก (ONT) จำนวนมาก อุปกรณ์ของผู้ใช้เช่นพีซีและโทรศัพท์เชื่อมต่อกับ ONT

PON ซึ่งพัฒนาขึ้นในช่วงกลางทศวรรษที่ 1990 ได้รับการออกแบบมาเพื่อให้ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต (ISP) สามารถให้บริการบรอดแบนด์แบบ Triple-Play (ข้อมูล เสียง และวิดีโอ) แก่ผู้ใช้ตามบ้าน

จุดประสงค์คือเพื่อลดจำนวนการเดินสายไฟเบอร์ที่จำเป็นในการเข้าถึงตำแหน่งที่ตั้งของผู้ใช้ปลายทางหลายแห่ง และเพื่อลดความจำเป็นในการจ่ายไฟให้กับอุปกรณ์ส่งสัญญาณระหว่างสำนักงานกลาง (หรือที่เรียกว่าเฮดเอนด์) และผู้ใช้ปลายทาง ทั้งสองประเด็นนี้ขัดขวางการปรับใช้บริการ FTTP (ไฟเบอร์ไปยังสถานที่) ในขณะนั้น

แม้ว่าในตอนแรก PON จะมุ่งเน้นไปที่การเชื่อมต่อไฟเบอร์ไปยังบ้าน แต่ผู้ใช้เครือข่ายประเภทอื่นๆ เช่น โรงแรม โรงพยาบาล และอาคารที่อยู่อาศัยที่มีความหนาแน่นสูง กำลังมองเห็นข้อได้เปรียบที่คล้ายคลึงกันในการกระจายพลังงาน "ไมล์สุดท้าย" และประสิทธิภาพของไฟเบอร์โดยการปรับใช้ เทคโนโลยีนี้

PON มีข้อได้เปรียบที่สำคัญหลายประการ สำหรับการเริ่มต้น เนื่องจากไม่ต้องการพลังงานไฟฟ้าสำหรับตัวแยกสัญญาณ จึงมีต้นทุนการติดตั้งและการดำเนินงานที่ต่ำกว่า AON นอกจากนี้ยังใช้พลังงานน้อยกว่าและโครงสร้างพื้นฐานของเครือข่ายน้อยกว่า AON และมีความน่าเชื่อถือสูง เมื่อเทียบกับการเดินสายทองแดงที่ถูกแทนที่ด้วยไฟเบอร์ การใช้ PON หมายความว่าไฟเบอร์มีขนาดเล็กกว่า จัดการง่ายกว่า และปลอดภัยกว่าการเดินสายเคเบิลแบบเดิมที่มาแทนที่